چکیده:
اندیشمندان حوزهٔ اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن بیست ویکم را قرن «ژئواکونومیک نامیده‌اند؛ چراکه براین باورند یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی در این قرن، چالش بر سر انرژی است و مسأله «امنیت انرژی» از مسائل مهم پارادایم اقتصاد سیاسی این قرن خواهد بود. با توجه به این مهم، از آغاز قرن بیست و یکم، مصرف انرژی در کشورهای اوراسیا و عضو اتحادیهٔ اروپا رشدی شتابان را تجربه نموده و این در حالی است که تولید سوخت‌های فسیلی در این قاره، مدام در حال کاهش است. از آنجا که روند روبه افزایش وابستگی به واردات نفت و گاز، وجه اشتراک تمامی اعضای این اتحادیه است، امنیت عرضهٔ انرژی از مباحث محوری اتحادیهٔ اروپا تلقی شده، چراکه درصورت اطمینان از سلامت و کارآیی وضعیت بازار انرژی است که این کشورها قادر خواهند بود تا همچنان رشد شتابان مصرف انرژی را تداوم بخشند. با توجه به این مطلب که روند رو به افزایش مصرف انرژی با تأکید بر گاز، پرسش‌های فراوانی را در خصوص وضعیت آیندهٔ امنیت انرژی برای اعضای این اتحادیه فراهم آورده است، این پژوهش تلاش می‌نماید تا ابتدا بر روی روند رو به تزاید تقاضای مصرف گاز و خطرات ناشی از وابستگی اعضای این اتحادیه به شرکت گازپروم روسیه تمرکز نماید؛ سپس به موقعیت ژئواکونومیک ایران در ساختار نوین اقتصاد سیاسی بین الملل، تحلیل ابعاد ژئوپلیتیکی و بین المللیِ امنیت انرژیِ آیندهٔ اتحادیهٔ اروپا و برنامه‌های راهبرد اقدام انرژی اعضای این اتحادیه به عنوان راهکاری جهت مقابلهٔ با چالش‌های مذکور می‌پردازد.